Jak spełnić wymagania Pilotażu otwartych danych badawczych w Horyzoncie 2020?Sarah Jones Digital Curation Centre sarah.jones@glasgow.ac.uk Twitter: @sjDCC Tłumaczenie: Platforma Otwartej Nauki http://pon.edu.pl Grantobiorcy uczestniczący w pilotażu powinni: • Deponować dane w repozytoriach danych badawczych • Podjąć starania, aby umożliwić osobom trzecim dostęp do tych danych badawczych, ich maszynową analizę, ponowne wykorzystanie, kopiowanie i rozpowszechnianie bez opłat ze strony użytkowników • Umieścić w wybranym repozytorium informacje o narzędziach niezbędnych do weryfikacji wyników (a jeśli to możliwe – dostarczyć te narzędzia). Najważniejsze wymagania Pilotażu Plany Zarządzania Danymi Badawczymi Od projektów biorących udział w pilotażu będzie wymagane tworzenie planów zarządzania danymi badawczymi (ang. Data Management Plan, DMP). W planach tych ma zostać wyszczególnione, które dane będą udostępnione w sposób otwarty. Pierwsza wersja DMP ma zostać złożona w przeciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia projektu. Poprawione i udoskonalone wersje DMP mogą być dostarczane w dalszych terminach. Wymagać się będzie przynajmniej dwóch aktualizacji DMP: w połowie projektu i na koniec. Deponowanie danych w repozytoriach danych badawczych http://service.re3data.org/search Komisja Europejska sugeruje korzystanie z Re3data, gdy szukasz właściwego repozytorium dla swoich danych. Zenodo jest interdyscyplinarnym repozytorium służącym do przechowywania danych, których inaczej nie mielibyśmy gdzie zdeponować. • Wspólne dzieło OpenAIRE i CERN • Interdyscyplinarne repozytorium przyjmuje: – Wiele rodzajów danych – Publikacje – Oprogramowanie • Przyznaje identyfikatory DOI (Digital Object Identifier) • Łączy informacje o źródłach finansowania z publikacjami, danymi i oprogramowaniem www.zenodo.org Zenodo Standardy metadanych • Metadane to podstawowe opisy umożliwiające innym identyfikację i zrozumienie struktury danych np. tytuł, autor... • Dokumentacja dostarcza szerszego kontekstu: metodologii, trybu pracy, oprogramowania oraz innych informacji niezbędnych do tego, żeby zrozumieć dane. • Używaj standardów, które zapewnią interoperacyjność - sprawdź Metadata Standards Directory na stronie Research Data Alliance: www.dcc.ac.uk/resources/metadata-standards http://www.dcc.ac.uk/resources/how -guides/license-research-data Otwarte licencjonowanie danych badawczych Ten przewodnik Digital Curation Centre przedstawia wady i zalety każdego z możliwych podejść i daje praktyczne rady, jak licencjonować dane badawcze. Które licencje są odpowiednie? Klauzule licencji Creative Commons, które ograniczają udostępnianie NC Tylko Użycie Niekomercyjne Kiedy użycie jest komercyjne? ND Bez Utworów Zależnych Istotnie ogranicza użycie Licencje z tymi klauzulami nie są otwarte. W Horyzoncie 2020 zaleca się: or EUDAT: narzędzie do licencjonowania Naukowcy odpowiadają na serię pytań w celu ustalenia, która z licencji jest dla nich najkorzystniejsza. http://ufal.github.io/lindat-license-selector Usługi EUDAT EUDAT zapewnia na poziomie ogólnoeuropejskim minimum interoperacyjności poprzez dostarczenie zestawu ogólnych usług. Wspólne serwisy danych są budowane w ścisłej współpracy z ponad 25 społecznościami. www.eudat.eu Projekt FOSTER • Sieć ekspertów od otwartego dostępu • Kursy o otwartej nauce • Portal z materiałami szkoleniowymi • Kursy e-learningowe dotyczące otwartego dostępu, otwartych danych i otwartej nauki www.fosteropenscience.eu OpenAIRE http://vimeo.com/108790101 • agreguje dane o publikacjach w otwartym dostępie • przetwarza i wzbogaca metadane łącząc je ze sobą • dostarcza serwisów i gotowych API w celu tworzenia list publikacji czy pomocy przy składaniu sprawozdań z projektów www.openaire.eu Digital Curation Centre pomaga przy DMP • Listy kontrolne ze wskazówkami, co uwzględnić • Przewodnik krok po kroku, jak przygotować własny plan • Webinaria i materiały szkoleniowe • Przykładowe DMP • Narzędzie DMPonline www.dcc.ac.uk/resources/data-management-plans DMPonline Uruchamiane w przeglądarce narzędzie pomagające naukowcom w sporządzeniu DMP. Zawiera gotowy szablon dla projektów w Horyzoncie 2020. https://dmponline.dcc.ac.uk